Muş Çorti Turşusu
Muş zengin bir mutfağa sahiptir. Hayvancılığın etkisiyle et, yöre beslenmesinde temel öğe durumundadır. Kış mevsimi çok uzun olduğundan güz mevsimi gelmeden önce her aile kışın yiyecek gıda maddelerinin tedarikine başlar. Sebzeler kış için hazırlanır. Yörede “kelem” olarak adlandırılan lahana sıklıkla tüketilmektedir.
Rivayete göre Lokman Hekim gezileri sırasında Muş’a uğramış, halkın çoğunluğunun “kelem” (lahana) yediğini görünce, “Burada bana çok iş düşecek. İlkbahar geldiğinde, bunların çoğu hastalanacak.” diye düşünmüş. Halkın ilkbahar gelip de, karlar eriyince “uçkun” diye anılan bir bitkiyi yediğini görünce, bu bitkiyi incelemiş. Sonunda, bitkinin, lahananın çok yenilmesinden doğabilecek hastalıkları yok ettiğini tespit etmiş. Lokman hekim, bu gerçeği şöyle dile getirmiş: “Allah derdi vermiş, beraber dermanını da vermiş.” Görüldüğü üzere lahana tüketimi yörede uzun yıllardır yaygın olup bölge ile özdeşleşmiştir.
Lahana (kelem) bir kaç çeşitte kışa saklanır. Bunlardan en yaygın olanı “çorti”dir. Bir çeşit turşu olan çorti; ufak doğranan lahana yapraklarının ve reyhan, pul biber, limon ve tuz ile su eklenerek kavanozlara basılması ile yapılır. Çortinin ekşi olması için nohut veya ekşitilmiş hamur kullanılır. Çorti diğer turşulardan sirke eklenmemesi nedeni ile ayrılır. Çorti, yemeklerin yanında yenildiği gibi içine yarma buğday ve et katılarak çorti yemeği olarak da tüketilir.
