Sakarya Süpürgesi
Sakarya Süpürgesi, “Süpürge Otu” veya “Süpürge Teli” olarak da adlandırılan, Sakarya’da yaygın olarak yetiştirilen “Süpürge Darısı” bitkisinin, yörede yetişmiş ustalar tarafından yöreye has bir şekilde işlenmesi ile elde edilmektedir. “Süpürge Darısı” sorghum bitkisinin 4 ana çeşidinden birisi olup, tohumları alındıktan sonra kurutulan, sert saplı, çiçek salkımlarından süpürge yapılan tek yıllık bir bitkidir.
Latince adı Sorghum vulgare var. technicum olan bitkinin salkım dalları hemen hemen eş uzunlukta ve odunsu yapıda, lifleri de kopmaya ve kırılmaya dayanıklıdır. Taneleri, özellikle kanatlı hayvanların beslenmesinde kuşyemi olarak kullanılır. Süpürge darısı ülkemizde çiçek salkımından (panikulalarından) süpürge yapmak için yetiştirilmektedir. Yüksekliği 0,5 metre ile 2,5 metre arasında değişebilir. Sakarya Süpürgesi döküntüleri, kaba çöp ve kırıklar gibi atıkları süpürerek ortadan kaldırmaya toplamaya yarar. Tamamen geri dönüşüme uygun ve çevre dostudur. Sakarya Süpürgesi en az %50 oranında Sakarya’nın verimli ve Sakarya Nehrinin etkilediği topraklardan ötürü diğerlerine göre nispeten temin edilmesinin kolaylığı, daha parlak, elastik ve dayanıklı olduğu düşüncesi ile ustalar tarafından tercih edilen, Sakarya Bölgesinde de yetiştirilen süpürge teli kullanılarak üretilir.
Sakarya Süpürgesi sap, gövde, süpürge ve çatal kısımlarından oluşur. Sakarya Süpürgesinin “sap” kısmı el ve avuç ile rahatça kavranan, kullanımında eli yormayacak, ince ve çeşidine göre 4-9 boğumdan oluşmaktadır. Her boğum paslanmaz galvaniz tel ile en az 3 defa çevrilir/sarılır. Sakarya Süpürgesi gövde kısmında “tekleme” ve “çiftleme” denilen dikişler bulunur. “Tekleme”, gövdede tek aralığa sahip, birbirine paralel, dağılmayı önleyen, üzerinde tutucu dikiş vuruşları olan 2 adet yatay dikişe, “Çiftleme” ise gövdede iki aralığa sahip, birbirine paralel, dağılmayı önleyen, üzerinde tutucu dikiş vuruşları olan 3 adet yatay dikişe denir. Bu tekleme ve çiftleme dikişlerin kullanımı süpürge çeşitlerine göre değişir. Bu dikişler boyuna 1-1,5 cm aralıklara sahiptir. Dikişlerin kullanımı süpürge çeşitlerine göre değişir. Sakarya Süpürgesinin çatallı çeşidinin kendine has özelliği “çatal” kısmıdır. Bu “çatal” kısmı sap ile gövde arasında yer alıp, 3 bölümden oluşan süpürgenin dağılmasını önler ve süpürgeye sağlamlık, mukavemet verir.
