Durağan Çemberi

Sinop - Otelegidelim
*Görsel ve bilgiler ci.turkpatent.gov.tr web sitesinden alınmıştır.

Durağan Çemberi; Sinop ili Durağan ilçesinde uzun yıllardır başörtüsü olarak kullanılan, kenarları bordo renkle çevrili, ortası renkli ipliklerle oluşturulmuş yöresel motiflerle bezeli, yaklaşık 1 m² büyüklüğünde ince bir dokumadır. Geçmişte Durağan’da yaşayan kadınlar tarafından kullanılan çemberin geleneksel olarak değişik bağlama şekilleri vardı. Genç kızlar ve yaşlılar üçgen şekline getirerek doğrudan saçın üzerine bağlarken, orta yaşlı kadınlar ve gelinler ise fes denilen bir taç üzerine çemberi giyerlerdi.

Çember üstündeki motif yoğunluğu ve ağır desenler çemberi kullanan kadının statüsü hakkında bilgi verirdi. Günümüzde bu yöresel dokumanın başörtüsü dışında evlerde sehpa ya da masa örtüsü gibi muhtelif kullanım alanları da bulunur.

Durağan Çemberinin kenarlarında çemberi çepeçevre kuşatan üç sıra beyaz şeritli bordo renkli geniş ve yine iki sıra beyaz renkli ince bordürler vardır. Motifler beyaz zemin üzerinde belirli bir sisteme göre yerleştirilir. Özellikle yörede baklava dilimleri arasında kullanılan motiflere dokuyucu dokuma anındaki duygu ve hayallerini desen olarak yansıtır. Kullanıcının zevkine ve ekonomik durumuna göre renklerin canlılığı ve desenlerin yoğunluğu artar.

Durağan Çemberinin yapımında muhtelif ipler kullanılır. Çok eskiden pamuk eğrilir, işlenir, boyanır ve istenilen kalınlıkta kullanılırdı. Günümüzde ise daha çok atkı ve çözgü ipi denilen iki temel ip kullanılır. Bunun yanında motif ve desen yapımında kalınlıkları farklı renkli orlon ipler kullanılır. Kenar bordürlerinin çözgüsünde ise makam denilen ip kullanılır.

Durağan Çemberinin yöreye özgü motifleri ve bu motiflerden oluşan desenleri bulunur. Çemberin çevre renkleri kırmızı ve beyaz olsa da, içinde kullanılan motiflerin renkleri değişiklik gösterir. Durağan Çemberinde kullanılan motif çeşitlerine aşağıda yer verilmektedir.