Siirt Şehir Rehberi
Siirt, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan bir ildir. Siirt’in nüfusu 331.070’tir ve bu nüfusun %72,4’ü şehirlerde yaşamaktadır (2020 sonu). İlin yüzölçümü 5.718 km²’dir ve km²’ye 58 kişi düşmektedir (merkezde 268). Yıllık nüfus artışı %0,24’tür. İl merkezinin denizden yüksekliği 887 metredir. 2021 TÜİK verilerine göre Siirt, 7 ilçe, 12 belediye, 63 mahalle ve 274 köye sahiptir.
Siirt Tarihi
Cumhuriyet döneminde il olan Siirt, 1924’te Beytüşşebap’ın; 1926’da Beşiri ve Sason’un katılmasıyla genişledi. 1936’da Beytüşşebap, Hakkâri’ye bağlandı. 1938’de Garzan ilçesinin merkezi Kurtalan’a taşındı ve Baykan ilçe oldu. Aynı yıl Sason’a bağlı Hazo, Kozluk adıyla ilçe yapıldı. 1943’te Garzan ilçesinin adı Kurtalan olarak değiştirildi. 1957’de İluh, Batman adıyla ilçe yapıldı. 1962’de Pervari’nin Müküs bucağı, Van’ın Gevaş ilçesine bağlandı. 1990’da Batman, Beşiri, Kozluk ve Sason, yeni kurulan Batman iline bağlandı. Şırnak ilçesi ve Eruh’tan ayrılan Güçlükonak, Şırnak iline bağlandı. Tillo bucağı, Aydınlar adıyla ilçe yapıldı.
Siirt'te Nerede Kalınır?
Siirt’te konaklama seçenekleri turistik diğer şehirlere göre biraz daha az. Bu seçenekler şehir merkezinde yoğunlaşmaktadır. Siirt’te Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan “işletme belgeli” konaklama tesisi bulunmamaktadır. Yine de belediye belgeli tesisler bulunmaktadır. Kalınacak yerleri ayarlarken bu otellere bakabilir, fiyat olarak uygun seçenekleri olan Öğretmenler Evi’nde konaklama yapabilir aynı zamanda akşamları tesisin restoranını da deneyebilirsiniz.
Siirt'e Ulaşım
Siirt, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan illerden biridir. Şehre ulaşmak isteyen ziyaretçiler karayolu ve havayolunu kullanarak rahatlıkla ulaşım sağlayabilirler. Özel aracınızla Türkiye’nin herhangi bir bölgesinden Siirt’e seyahat edebilirsiniz. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerden Siirt’e ulaşmak yaklaşık 10 saat sürerken, çevre illerden daha kısa sürede şehre varabilirsiniz. Karayolu ile Siirt’e gitmenin bir diğer yolu ise şehirlerarası otobüsleri tercih etmektir. Türkiye’nin her noktasından Siirt’e her gün düzenlenen otobüs seferleri bulunmaktadır. Ayrıca, Siirt il sınırları içinde bir havalimanı bulunduğundan, dilediğiniz zaman bu uçuşları kullanarak şehre ulaşabilirsiniz.
Siirt'te Şehir İçi Ulaşım
Siirt’te şehir içi ulaşım otobüs, minibüs ve özel taksiler ile sağlanmaktadır. Otobüs ve minibüsler daha düşük ücretli oldukları için tercih edilmektedirler. Özel taksilerin yanında özel araç kiralama servislerinden yararlanarak da şehir içinde dilediğiniz her yere gitme şansınız bulunmaktadır.
Siirt'te Ne Yenir?
Bu yöreye ait birçok lezzet bulunmaktadır. Bunların başında büryan, püryan veya biryan olarak bilinen lezzet geliyor. Kuzu etinin derin bir kuyuda kızgın ateşte pişirilmesiyle yapılan bu yemek genelde yazın hazırlanıyor. Görsel olarak da şölen yaratan perde pilavı Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde sofralarda yerini bulmaktadır. Bir yufkanın içinde pilavın tavukla ve birçok baharatla birleşerek hazırlanan bu yemek yörenin ağır yemeklerindendir.
Siirt'te Alışveriş
Siirt, hem tarihî çarşılara hem de modern alışveriş merkezlerine sahip bir şehirdir. Bu sayede ziyaretçiler, tarihî çarşılarda dolaşarak geleneksel el sanatları, yerel ürünler ve hediyelik eşyalar alabilirler. Aynı zamanda, modern alışveriş merkezlerinde bulunan büyük mağazaları gezerek, geniş bir ürün yelpazesinden alışveriş yapma imkânı bulurlar. Siirt’te alışveriş yapmak, hem geçmişin izlerini taşıyan otantik mekânları keşfetme hem de modern perakende dünyasının sunduğu konfor ve çeşitlilikten yararlanma fırsatı sunar. Bu çeşitlilik, ziyaretçilere benzersiz bir alışveriş deneyimi yaşatır.
Siirt'te Gece Hayatı
Siirt gece hayatı daha çok merkezde yoğunlaşmaktadır. Şehirde bar ve disko gibi eğlence mekânları az olmakla birlikte, kahve ve çay bahçeleri yaygındır. Pervari Belediyesi’nin modernleştirme çalışmaları sonrasında, bölgedeki altyapı sorunları çözülmüş ve çevre güzel ışıklarla donatılmıştır, bu da geceleri harika manzaralar sunmaktadır. Gece eğlence mekânları genellikle öğrenciler tarafından tercih edilse de, bar ve benzeri yerlerin azlığı nedeniyle akşamları bu tür mekânlar çok rağbet görmemektedir. Siirt’te gece hayatını keşfetmek isteyenler için çay ve kahve bahçeleri ideal yerlerdir.
Siirt'te Gezilecek Yerler
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin küçük ve şirin illerinden biri olan Siirt, doğal güzellikleri ve tarihi yapıları ile son derece etkileyicidir. Yılın her döneminde birçok ziyaretçi ağırlayan Siirt’te, doğal alanlarda yürüyüş yapabilir ve binlerce yıllık tarihe tanıklık edebilirsiniz. Gezilecek yerler açısından zengin olan Siirt’te, Veysel Karani Türbesi, Siirt Ulu Camii, Tillo Kalesi Cam Seyir Terası, İbrahim Hakkı Hazretleri Türbesi, Sağlarca Kaplıcası, Derzin Kalesi, Çemikari Yaylası, Siirt Mağaraları, Kormas Kalesi, Erzen Ören Yeri, Botan Kanyonu, Siirt Saat Kulesi ve Rasıl Hacar gibi yerleri ziyaret edebilirsiniz.
Veysel Karani Türbesi
Siirt’in Baykan ilçesinde yer alan Veysel Karani Türbesi, her yıl binlerce insanın ziyaret ettiği bir tarihi yapıdır. Bu türbeyi ziyaret etmek için Siirt’in kuzeybatısına, Baykan ilçesine giden tüm toplu taşıma araçlarına binip yaklaşık olarak 40 kilometre seyahat edebilirsiniz.
Veysel Karani adına yapılan bu türbe, her yıl dini turizm açısından ziyaret edilmektedir. Hz. Muhammed’in sevgisine mazhar olmuş ender kişilerden biri olduğu bilinen Veysel Karani için inşa edilen bu türbe, 1901 yılında yapılmıştır. 1967 yılında önemli bir restorasyona giren bu yapı günümüzdeki haline o yıllarda kavuşmuştur.
Siirt Ulu Camii
Siirt il merkezinde yer alan Ulu Camii, hem tarihi yapı hem de ibadethane olarak kullanılan önemli yerlerdendir. Bu camiyi ziyaret etmek adına şehir merkezinde bir gezintiye çıkmanız yeterli olacaktır.
Büyük Selçuklu Dönemi’nde inşa edilen Siirt Ulu Camii’nin kesin yapım tarihi 1129’dur. Yüzlerce yıl boyunca hem Selçuklu hem de Osmanlı döneminde ibadethane olarak kullanılan bu caminin bir bölümü 1933 yılında Ankara Etnografya Müzesi’ne taşınmıştır. Ağaçtan yapılan özel minberi Ankara’ya taşınan bu caminin çinili minaresi ve özel mimarisi dikkatleri üzerine çekmektedir.
Tillo Kalesi – Cam Seyir Terası
Tillo Kalesi ve kalenin yanındaki cam seyir terası mutlaka görmeniz gereken yerlerdendir. Bu özel bölgeyi ziyaret etmek adına Tillo ilçesine giden toplu taşıma araçlarına binebilirsiniz.
Tillo Kalesi, yüzlerce yıl önce inşa edilmiş tarihi bir yapıdır. Kalenin hemen yanına kurulan cam seyir terası ise turistler için son derece ilgi çekici bir nokta haline gelmiştir. Adeta uçurumun kenarında, 1100 metre yükseklikte müthiş bir manzara izleyebildiğiniz bu özel terasa giderek sizler de Boton Vadisi’ni kuşbakışı bir şekilde izleyebilirsiniz.
İbrahim Hakkı Hazretleri Türbesi
Tillo ilçesinde yer alan başka bir tarihi yapı olan İbrahim Hakkı Hazretleri Türbesi, dini turizm açısından şehrin önemli yerlerindendir. Bu türbeyi ziyaret etmek adına merkezden kalkan otobüs ve minibüsler ile birlikte Tillo ilçesine gitmeniz sizler için yeterli olacaktır.
Özel bir mimariye sahip olan bu türbe, ziyaretçilerin ilgisini çekmeye devam etmektedir. Hocasının baş ucuna daha çok güneş vurması için özel bir kule inşa eden İbrahim Hakkı Hazretler, iki ekinoks döneminde türbeye ışık vurmasını sağlamaktadır. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde bu özel anları yakalamak için türbeyi ziyaret edebilirsiniz. UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi’ne dahil edilen bu türbe, uluslararası anlamda da önemli bir yerdir.
Sağlarca Kaplıcası
Siirt’in Eruh ilçesinde yer alan Sağlarca Kaplıcası, şehrin en özel doğal güzelliklerinden biri olarak görülmektedir. Şehir merkezine yaklaşık olarak 17 kilometre mesafede yer alan bu kaplıcayı ziyaret etmek için Eruh’a giden toplu taşıma araçlarına binebilir veya özel taksileri tercih edebilirsiniz.
33 – 36 derece arasında bir sıcaklığa sahip olan Sağlarca Kaplıcası’nın suyunun bir hayli yararlı olduğu bilinmektedir. Sinir, kas yorgunluğu, kireçlenme, eklem, ameliyat sonrası rahatsızlıkları ve hastalıkları gibi sorunlara deva olduğu kanıtlanan Sağlarca Kaplıcası, sağlık turizminin en önemli yerlerinden biridir. Şifalı suyu ile bilinen bu kaplıca, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmeye devam etmektedir.
Derzin Kalesi
Siirt’in önemli tarihi yapılarından biri olan Derzin Kalesi, Baykan ilçesinin Adakale Köyü’nün sınırları içerisinde bulunmaktadır. Bu kaleyi ziyaret etmek için il merkezinden yaklaşık olarak 60 kilometrelik bir yolculuk yapmanız gerekecektir. 1 saati aşkın bir sürede kaleyi görme şansınız bulunmaktadır.
Sarp bir kayalığın üzerine inşa edilmiş olan Derzin Kalesi, bulunduğu bölgeye son derece hakim bir yapıdır. Tarihi bir yapı olmasının yanı sıra çevresinin yemyeşil bir atmosfere sahip olması doğal güzellikler açısından da sizleri mutlu edecektir. Bizans döneminden kalan bir kale olduğu bilinen Derzin Kalesi, müthiş manzarası ve tarihi dokusu ile dikkat çeken bir noktadır.
Çemikari Yaylası
Siirt’in Pervari ilçesinde yer alan ve merkeze yaklaşık olarak 92 kilometre mesafede bulunan Çemikari Yaylası, mutlaka görmeniz gereken doğal alanlardandır. Çemikari Yaylası’nı görmek adına Pervari’ye giden toplu taşıma araçlarına binebilirsiniz. Yaklaşık olarak 1 saat 30 dakikada bölgeye varabilirsiniz.
Çemikari Yaylası, hem yaz hem de kış aylarında misafirlerini keyifli bir şekilde ağırlamaktadır. Bölgede yer alan doğa yürüyüşü parkurları da vakit geçirmek için misafirlere keyifli seçenekler sunmaktadır. Aynı zamanda özellikle yaz aylarında sıcaktan bunalan yöre halkının yaylada piknik yaptığı da bilinmektedir. Çemikari Yaylası ve bulunduğu bölge, ünlü Karakovan balının da üretildiği yerdir.
Siirt Mağaraları
Botan Vadisi’nde, il merkezine yaklaşık olarak 15 kilometre mesafede yer alan Siirt Mağaraları, doğal bölgelere ilgi duyan misafirler için ideal noktalardır. Bu mağaraları görmek adına Botan Vadisi’ne giden araçların tümüne binebilirsiniz.
Bölgenin kalkerli yapısından kaynaklı olarak Siirt’in pek çok bölgesinde mağaraların bulunduğu bilinmektedir. Yüzlerce yıl önce insanların da içinde yaşadıkları bu mağaralar tarihi açıdan da büyük öneme sahiptir. Binlerce yıl önce oluşan bu mağaralar, Botan Vadisi içerisinde yer almaktadır. Eski zamanlarda Anadolu halkı tarafından da ev olarak kullanılan bu mağaralar, mutlaka görmeniz gereken yerlerdendir.
Kormas Kalesi
Siirt’in önemli tarihi yapılarından biri olarak bilinen Kormas Kalesi, şehrin Şırvan ilçesinde bulunmaktadır. Bu önemli tarihi kalıntıyı ziyaret edebilmek adına şehir merkezinden Şırvan otobüs ve minibüslerine binerek yaklaşık olarak 35 kilometrelik bir yolculuk yapmanız gerekecektir.
Bizans döneminden günümüze kadar ulaşabilmiş olan Kormas Kalesi, orijinalliğini tam olarak koruyamamıştır. Zamana yenik düşerek bir hayli zarar gören Kormas Kalesi’nin bir kaleden çok şatoya benzediği de söylenmektedir. Neredeyse bin yıllık bir tarihi yapı olduğu için önemini koruyan Kormas Kalesi, tarih sahnesinde Selçuklu ve Osmanlı devletleri tarafından da kullanılmıştır.
Erzen Ören Yeri
Siirt ile Batman il sınırında bulunan ve Kurtalan ilçesi sınırları içerisinde yer alan Erzen Ören Yeri, tarih meraklıları için ilgi çekici yerlerdendir. İl merkezine yaklaşık olarak 65 kilometre mesafede bulunan Erzen Ören Yeri’ne sizler de Kurtalan’a giden toplu taşıma araçları ile gidebilirsiniz.
Erzen Ören Yeri, Türkiye tarihi için oldukça önemli bir yere sahiptir. Yapılan açıklamaların ortaya koyduklarına göre bu ören yeri, Malazgirt Savaşı’nın ardından Türklerin Anadolu’daki ilk yerleşim yeri olmuştur. Bu da bu bölgeyi, tarih sahnesinde bir hayli önemli bir yere koymaktadır. Bölgede günümüzde de arkeolojik çalışmalar devam etmektedir.
Botan Kanyonu
Botan Kanyonu, doğal güzellikler dendiğinde Siirt’te akla ilk gelen yerlerden biri olmuştur. Müthiş bir doğal bölge olan bu kanyona gitmek için Botan Vadisi’ne giden toplu taşıma araçlarına binmeniz veya özel taksileri tercih etmeniz yeterli olacaktır.
Nordüz Platosu üzerinde bulunan bu çay, Dicle Nehri’nin de bir kolunu oluşturmaktadır. Suyun artması ile birlikte oluşan bu vadi, yol üzerinde birkaç başka çay ile de birleşmektedir. Olağanüstü bir atmosfere sahip olan bu kanyona gittiğinizde bol bol fotoğraf çekmeyi ve nefes almayı unutmayın.
Siirt'in Kendine Özgü Coğrafi ve Tescilli Ürünleri
Siirt’in kendine özgü coğrafi tescilli ürünleri arasında Siirt battaniyesi, büryan kebabı, Siirt içli köftesi, Siirt kuru ekmeği ve şal şepik kumaşı bulunur. Yün dokuma Siirt battaniyesi sıcak tutma özelliğiyle bilinirken, tandırda pişirilen büryan kebabı özellikle sabah kahvaltılarında tüketilir. İnce bulgur ve kıyma ile hazırlanan içli köfte, özel günlerin vazgeçilmezidir. Uzun ömürlü Siirt kuru ekmeği, yolculuklarda tercih edilir. Şal şepik kumaşı ise geleneksel el dokuması olup, hem giyim hem de dekoratif amaçlarla kullanılır. Bu ürünler, Siirt’in kültürel ve gastronomik zenginliğini yansıtır.
