Erzurum Şehir Rehberi
Erzurum, Anadolu’nun en eski yerleşim yerlerinden biri olup, Dadaşlar diyarı olarak da bilinir. Tarihi zenginlikleri ve doğal güzellikleriyle öne çıkan şehir, Doğu Anadolu Bölgesi’nde, güneyde Mezopotamya, doğuda İran, kuzey-doğuda Kafkasya ve batıda Orta Anadolu bozkırı arasında stratejik bir kavşak ve geçiş noktasıdır. 2023 verilerine göre yaklaşık 750.000 kişilik nüfusa sahiptir. Erzurum, Türkiye’nin önemli ticaret yolları üzerinde yer alır ve özellikle hayvan ticareti konusunda önemli bir merkezdir. Ayrıca buğday, arpa, şeker pancarı, patates, sebze ve meyve gibi tarımsal ürünler yetiştirilmektedir.
Erzurum Tarihi
Erzurum, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, köklü bir geçmişe sahip bir şehirdir. Şehrin bilinen ilk adı, Doğu Roma İmparatoru II. Theodosius’un ismiyle ilişkilendirilen Theodosiopolis idi. Ermeniler ise bu bölgeyi Karin olarak adlandırmaktaydı. Romalıların istilasından önce Erzurum’un bulunduğu yerde Ermenilerin “Karin” adlı bir şehir kurduğu bilinmektedir. Erzurum, zamanla Sasaniler, Kimmerler, İskitler, Medler, Bizanslılar, Persler, Urartular, Romalılar, Araplar, Moğollar, İlhanlılar, Safaviler ve Selçuklular gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu zengin kültürel geçmişi sayesinde Erzurum, tarih ve kültür açısından oldukça zengin bir mirasa sahiptir.
Erzurum'da Nerede Kalınır?
Erzurum, ziyaretçilere farklı alternatiflerle bütçelerine uygun konaklama imkanları sunmaktadır. Şehirde bulunan oteller, pansiyonlar, misafirhaneler ve dağ evleri gibi çeşitli konaklama seçenekleri, hem iş seyahatleri hem de tatil amaçlı ziyaretler için uygundur. Şehir merkezinde yer alan modern oteller, turistik yerlere ve alışveriş merkezlerine yakın konumlarıyla dikkat çekerken, şehir dışında bulunan dağ evleri ve butik oteller ise doğayla iç içe bir tatil arayanlar için idealdir. Erzurum’da her bütçeye uygun konaklama seçeneği bulmak mümkündür.
Erzurum'a Ulaşım
Erzurum’a ulaşım, Türkiye’nin hemen her yerinden farklı alternatiflerle sağlanabilmektedir. Şehirlerarası otobüsler ile Erzurum Otogarı’na kolayca ulaşabilir, bu sayede karayolunu tercih edenler için rahat bir seyahat imkanı sunulmaktadır. Havayolu ulaşımını tercih edenler için ise Erzurum Havalimanı, Türkiye’nin birçok şehrinden tarifeli uçuşlar sunarak hızlı ve konforlu bir seçenek sunmaktadır. Demiryolunu sevenler için ise Doğu Ekspresi, Ankara’dan başlayan ve muhteşem manzaralar eşliğinde Erzurum’a kadar uzanan unutulmaz bir yolculuk deneyimi sunar. Bu çeşitli ulaşım seçenekleri ile Erzurum’a seyahat etmek oldukça kolay ve erişilebilirdir.
Erzurum'da Şehir İçi Ulaşım
Erzurum’da toplu taşıma, şehrin birçok güzergahına kolay ve sistemli bir şekilde ulaşım imkanı sunmaktadır. Şehir içi ulaşımda belediye otobüsleri ve minibüsler yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, taksiler de hızlı ve konforlu bir ulaşım seçeneği olarak tercih edilebilir. Toplu taşımada ekonomik bir çözüm arayanlar için ise KardelenKart adındaki ulaşım kartı, otobüs ve minibüslerde kullanılabilmekte ve seyahat maliyetlerini düşürmektedir. Erzurum’da toplu taşıma sistemi, hem yerli halk hem de turistler için erişilebilir ve kullanışlı bir ulaşım ağı sunmaktadır.
Erzurum'da Ne Yenir?
Erzurum’un tescilli lezzeti cağ kebabı başta olmak üzere, Erzurum mutfağı, zengin ve köklü bir geçmişe sahip olup, yöresel otlar, baharatlar ve doğal malzemelerle hazırlanmış lezzetlerle doludur. Erzurum mutfağı, çorbalardan hamur işlerine, et yemeklerinden tatlılara kadar her damak zevkine hitap eden geniş bir yelpaze sunar. Yöresel yemekler arasında Erzurum Tatar böreği, Erzurum ketesi, Erzurum helvası, Erzurum kıymalısı, Erzurum kesme çorbası, çiriş, lalanga, herse, gliko, dut çullaması, demir tatlısı, gaysefe, hasuta, aşotu çorbası, kadayıf dolması, lor dolması, şalgam dolması, su böreği ve Erzurum döneri yer alır. Bu çeşitlilik, Erzurum mutfağını Türkiye’nin en zengin mutfaklarından biri haline getirir ve yerli-yabancı turistlerin ilgisini çeker.
Erzurum'da Alışveriş
Erzurum, doğal güzellikleri ve kültürel zenginlikleriyle dikkat çeker. Şehir, kayak pistleri ve tarihi cazibe merkezlerinin yanı sıra alışveriş çeşitliliğiyle de ziyaretçilerine keyifli bir deneyim sunar. Erzurum’dan alınabilecek hediyelikler arasında, Taşhan’daki oltu taşı el işçiliğiyle yapılmış kolyeler, yüzükler ve tespihler öne çıkar. Tebrizkapı Kültür ve Sanat Çarşısı’nda ehramdan üretilmiş kıyafetler ve aksesuarlar bulunur. Erzurum’un ünlü bakır işçiliğiyle cezve, kahve seti ve çaydanlıklar gibi ürünler alınabilir. Ayrıca pekmezli baklava, çivil peyniri ve kıtlama şekeri gibi yöresel lezzetler de harika bir hediye seçeneğidir.
Erzurum'da Gece Hayatı
Erzurum, misafirperverliği ile bilinir ve ziyaretçilerini büyük bir özenle ağırlamaktan keyif alır. Şehir halkı genellikle sakin bir yaşam sürmeyi tercih ederken, yerli ve yabancı turistler için Barlar Sokağı olarak bilinen Aşağı Mumcu Caddesi’nde canlı müzik, dans ve eğlence sunan gece kulüpleri ve barlar bulunur. Ayrıca, fasıl ve meyhane konseptinde hizmet veren mekanlar da şehrin gece hayatına renk katar. Erzurum, ziyaretçilerine eğlenceli ve keyifli bir gece hayatı deneyimi sunar.
Erzurum'da Gezilecek Yerler
Erzurum’un tarihi yapıları, tarih meraklıları için ön plana çıkmaktadır. Meşhur ve gizli kalmış güzellikleri de özellikle doğa severlerin ve fotoğraf meraklılarının ilgisini çekmektedir.
Erzurum Kalesi
Bizans imparatorluğu tarafından yapıldığı tahmin edilen kale, Erzurum’un tarihsel zenginlikleri arasından kendini gösteren bir yer ve bulunduğu tepede ise hem dış hem de iç kaleden meydana geliyor. Günümüze kadar dış kalenin birçoğu yıkılmıştır, dört yöndeki kapıların sadece isimleri kalmıştır. Kalenin duvarları zaman zaman yenilense de kimler tarafından ve ne zaman yenilendiğini belgeleyen bir yazıt bulunmamaktadır.
Erzurum Arkeoloji Müzesi
Bir arkeoloji müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlayan ve 1944 yılından beri ziyaretçilerini ağırlamaktadır Erzurum’da arkeoloji kazılarda gün yüzüne çıkartılan, tarihi eserler, 1942 yılında çifte minareli medresede toplanmaktaydı. Sonraki yıllarda ise yetersiz kaldığından dolayı, yeni bina yapımına başlanmıştır. Arkeolojik kalıntıları görmek için mutlaka gitmelisiniz.
Palandöken Kayak Merkezi
Erzurum, kış sporlarının ülkemizdeki en önemli merkezlerinden olan Palandöken Kayak Merkezi’ne de ev sahipliği yapmaktadır. Karla kaplı manzaraları, uzun pistleri, kış sporları ile kayak tutkunları için Türkiye’de kış turizminin önemli bir merkezi olan Palandöken Kayak Merkezi, Aralık ile Nisan ayları arasında devam eden kayak sezonu ile ziyaretçilerini ağırlamaktadır.
Üç Kümbetler
Tarihi 14. yüzyıla uzanan üç türbeden oluşan Üç Kümbetler’deki en büyük türbe, efsanelere göre Saltuklu hükümdarı Emir Saltuk’a aittir. Türbelere yürüyerek ulaşım sağlanmaktadır. En nefes kesici yanı, konik çatıları ve özenle dekore edilmiş yan panellerinin kendine has olmasıdır. Bu kümbetler, bu özelliği ile diğer türbelerden ayrılmaktadır.
Nene Hatun Milli Parkı
93 harbi esnasında ele geçirilen Aziziye Tabyasının geri alınması için kadın, erkek herkesin hücumuna önderlik eden Nene Hatun’un adının verildiği parktır. Milli park o dönemlerde, doğuda bulunan Mecidiye ve Aziziye Tabyalarının olduğu alandır. Erzurum’un 10 kilometrelik, bir mesafesinde yer alıyor.
Narman Peribacaları
Narman ilçesindeki bu peri bacalarının kökeni 3 milyon yıla kadar uzanmaktadır. Kırmızı rengi ve doğal olarak oluşmuş ilginç şekilleri ile oldukça etkileyici görünen ve halk arasında Kırmızı Periler Diyarı olarak da bilinen peribacaları, yüzyıllar boyunca erozyon ve rüzgârın oluşturduğu doğal ve jeolojik oluşumlardır.
Erzurum Atatürk Evi
1984 yılında ziyarete açılan bu bina, 1890 yılında yaptırılmıştır. Ev, tip olarak eski Erzurum evlerine benziyor. 1915 ila 1916 yılında Alman Konsolosluğu, 1918 yılında sonra ise Vali Konağı olarak kullanılmıştır. Millî Mücadele yıllarında, Erzurum Kongresi döneminde Atatürk’ün yaklaşık iki ay boyunca konakladığı ve bir 19.yüzyıl Osmanlı eseri olan tarihi bir konak içerisinde ziyaretçilerini ağırlar. Atatürk’ün zaman zaman konakladığı bu evde şu anda Cumhuriyet’in kurulması yıllarında evin tanık olduğu eşyalar sergilenmektedir.
Tortum Şelalesi
Erzurum’un en güzel yerlerinden biri olan Tortum, aynı zamanda Türkiye’nin en heybetli ve en görkemli şelalesidir. Aynı adı taşıyan Tortum çayından oluşmaktadır. Tortum Gölü’ne dökülen bir doğa harikası olan Tortum Şelalesi, Türkiye genelinde en güzel ve en yüksek şelaledir. Aynı zamanda, dünya genelinde de ne büyük şelalelerden biridir.
Çobandede Köprüsü
Çoban dede köprüsü, 1297- 1298 yılları arasında Veziri Salduzlu Emir Çoban Noyin tarafınca yaptırılmıştır. Selçuklu ve İlhanlı üslubunun yansıtılmış olduğu köprü Aras nehri üzerinde bulunmaktadır. Gündüz saatlerinde sıradan bir köprü gibi görünse de sabahın ilk ışıkları ile birlikte gizemli bir görüntü oluşturmaktadır. Çoban dede köprüsü, siyah, kırmızı ve gri kesme taşlardan yapılmış olup, belirli dönemlerde bakımdan geçmiştir. Köprü günümüzde kullanılmamaktadır.
Erzurum'un Kendine Özgü Coğrafi ve Tescilli Ürünleri
Erzurum, yöresel yemeklerinin yanı sıra tescil almış çeşitli ürünleriyle de ünlüdür. Bu ürünler arasında Pekmezli Baklava, Ayran Aşı Çorbası, Aşmalı Yahni, Aşotu, Civil Peyniri, Demir Tatlısı, Dut Çullaması, Ehram Dokuma Aşı, Erişte, Et Kavurması, Gliko, Hasuta, Kadayıf Dolması, Kara Fatma Çorbası, Kesme Aşı Çorbası, Göğermiş Peynir, Kıtlama Şeker, Mantı, Pekmezli Kadayıf, Peynir Helvası, Sucuk, Tel Helva, Tereyağ, Yumurta Pilavı, Çaşır Salamurası, Çiriş Yemeği, Çortulu Pancarı, Şalgam Dolması, Hasankale Lavaşı, Hınıs Fasulyesi, Karnavas Bezi, Karnavas Dut Pekmezi, Narman Şeker Fasulyesi, Oltu Cağ Kebabı, Oltu Taşı, İspir Kaymağı ve İspir Kuru Fasulyesi bulunmaktadır.
