Şanlıurfa Şehir Rehberi
Şanlıurfa, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan bir ildir. Şehir merkezinin nüfusu 2023 verilerine göre 2.213.964’tür. Şanlıurfa’nın komşu illeri doğuda Mardin, batıda Gaziantep, kuzeyde Adıyaman, kuzeydoğuda Diyarbakır ve güneyde Suriye’dir. 13 ilçesi bulunan Şanlıurfa, 19.451 km²’lik yüzölçümü ile Türkiye’nin en büyük yedinci ilidir. Ortalama yükseltisi 518 metredir.
Şanlıurfa Tarihi
Şanlıurfa, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan, tarihi ve kültürel açıdan zengin bir şehirdir. M.Ö. 10.000 yılına tarihlenen Göbekli Tepe ile dünyanın en eski tapınak komplekslerine ev sahipliği yapar. Şehir, Sümer, Babil, Asur ve Pers medeniyetlerinin etkisi altında kalmış; Roma, Bizans, Arap, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde önemli bir merkez olmuştur. Şanlıurfa, Hz. İbrahim’in doğduğuna inanılan mağara, Rızvaniye Camii ve Balıklıgöl havuzları gibi tarihi yapılarla ünlüdür. Bu yapılar, şehrin zengin tarihini ve kültürel mirasını yansıtır.
Şanlıurfa'da Nerede Kalınır?
Şanlıurfa, konaklama konusunda çeşitli seçenekler sunar. Şehir merkezinde bulunan otellerin yanı sıra, misafirhane ve konukevlerinde de geceyi geçirebilirsiniz. Oteller genellikle şehir merkezinde yer aldığından, geziniz sırasında takip edeceğiniz güzergâha veya bütçenize göre konaklama seçiminizi yapabilirsiniz.
Uçaklı Gap Turu 3 Gece Otel Konaklamalı
Uçaklı Butik Diyarbakır Mardin Urfa Gaziantep Turu | İzmir Çıkışlı
Otobüslü Gap Turu | İzmir Çıkışlı
Uçaklı Kuzey Mezopotamya Gap Turu (4 Gece Otel Konaklamalı)
Uçaklı Rüya Gibi Gap ve Doğu Anadolu Turu (5 Gece Otel Konaklamalı)
Uçaklı Diyarbakırlı Gap Turu | İzmir Çıkışlı
Uçaklı Butik Gaziantep Urfa Mardin Diyarbakır Gap Turu (2 Gece Otel Konaklamalı)
Rüya Gibi Gap ve Doğu Anadolu Turu (5 Gece Otel Konaklamalı)
Fırtına Gibi Gap Mezopotamya Turu (3 Gece Otel Konaklamalı)
Kuzey Mezopotamya Gap Turu (4 Gece Otel Konaklamalı)
Şanlıurfa'ya Ulaşım
Şanlıurfa’ya ulaşım, Türkiye içi otobüs, tren, uçak veya özel araçla sağlanabilir. Şehir, karayolu ile Türkiye’nin dört bir yanından kolaylıkla ulaşılabilirken, demiryolu seçenekleri de mevcut. Uçakla seyahat etmek isteyenler için Şanlıurfa GAP Havaalanı’na direkt ya da aktarmalı seferler bulunmaktadır. Havaalanı, şehir merkezine yaklaşık 35 kilometre uzaklıktadır ve hava yolu ile ulaşım oldukça pratiktir. Şanlıurfa’nın çeşitli ulaşım seçenekleri, ziyaretçilere konforlu ve kolay bir seyahat imkanı sunar.
Şanlıurfa'da Şehir İçi Ulaşım
Şanlıurfa’da şehir içi ulaşım, otobüs, minibüs ve taksi ile sağlanmaktadır. Şehirdeki turistik yerler birbirine yakın olduğundan, yürüyerek ulaşım genellikle mümkündür. Ancak, sıcak hava veya uzun yürüyüşlerin neden olabileceği yorgunluk durumlarında otobüs tercih edebilirsiniz. Urfa Kart ile sürekli bilet almak zorunda kalmadan otobüs kullanabilirsiniz. Ayrıca, otobüs duraklarında bulunan akıllı sistemler sayesinde beklediğiniz otobüsün ne zaman geleceğini ekranda görebilirsiniz.
Şanlıurfa'da Ne Yenir?
Şanlıurfa’nın mutfağı, zengin çeşitliliğiyle ünlüdür. Şehirde lahmacun, etsiz çiğ köfte, Urfa kebabı, patlıcan kebabı, şabut balığı, üzlemeli pilav, ciğer kebabı, içli köfte ve yöresel çorbalar gibi lezzetlerin yanı sıra, şıllık tatlısı, aya köftesi, ağzı açık ve ciğer kebabı gibi tatlı ve atıştırmalıklar da bulabilirsiniz. Şanlıurfa ziyaretinizde bu eşsiz tatların hepsini deneyimlemeden ayrılmamalısınız.
Şanlıurfa'da Alışveriş
Şanlıurfa, doğal güzellikleri ve tarihi yapılarıyla dikkat çeken bir şehirdir ve yıl boyunca çok sayıda yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Şehre gelen ziyaretçiler, tatillerini tamamlamadan önce hatıra olarak hediyelik eşyalar almak isterler. Şanlıurfa’da kendiniz ve sevdikleriniz için çeşitli hediyelik seçenekleri bulabilirsiniz. Şehir, tarihi çarşıları ve pazarlarıyla ünlüdür; bu yerlerden buzdolabı magneti, yöresel kumaşlar, yöresel kıyafetler, halı ve kilimler, cevizli pekmezli sucuk, isot biberi, bakır eşyalar, taş süslemeleri, Urfa akıtması, Urfa peyniri ve menengiç gibi birçok ürün satın alabilirsiniz. Bu hediyelik eşyalar, Şanlıurfa’nın zengin kültürel mirasını ve geleneklerini yansıtır.
Şanlıurfa'da Gece Hayatı
Şanlıurfa’da gece hayatı, diğer bölgelere kıyasla biraz farklı bir şekilde yaşanır. Şehrin özellikle meşhur olan sıra geceleri, değerli müzisyenlerin türkü eşliğinde bir araya gelerek gerçekleştirdiği etkinliklerdir ve bu geceler birçok turistin ilgisini çeker. Şehirde sıra geceleri dışında, arkadaşlarınızla canlı müzik eşliğinde eğlenceli vakit geçirebileceğiniz mekanlar da mevcuttur. Bu mekanlar, Şanlıurfa’nın zengin kültürel mirasını müzikle birleştirerek keyifli bir gece hayatı sunar.
Şanlıurfa'da Gezilecek Yerler
Şanlıurfa’nın mutlaka görülmesi gereken yerleri arasında Göbeklitepe, Balıklı Göl, Harran Evleri, Urfa Kalesi ve Tek Tek Dağları Milli Parkı yer alır. Ayrıca, Sipahi Pazarı, Tarihi Kapalı Çarşı, Gümrük Hanı gibi tarihi mekanlar, Şanlıurfa’nın kültürel mirasını yansıtır. Şanlıurfa Mutfak Müzesi ve Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi, şehirlerin zengin tarihini ve kültürünü sergiler. Fırfırlı Cami, İbrahim Tatlıses Müzik Müzesi, Müslüm Gürses Müzesi gibi mekanlar, yerel sanatçılara olan ilgiyi gösterir. Takoran Vadisi, İnik Mağaraları, Halfeti Antik Kenti, Karacadağ Kayak Merkezi, Haleplibahçe Mozaik Müzesi ve Bazda Mağaraları ise şehrin doğal ve tarihi güzelliklerini keşfetmek için ideal yerlerdir.
Göbeklitepe
Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesine bağlı Örencik Köyü’nde yer alan Göbeklitepe, şehir merkezine yaklaşık 19 km uzaklıktadır ve D400 karayolu ile ulaşım sağlanabilir. Dünya çapında meşhur olan Göbeklitepe, insanlığın ilk tapınak yeri ve inanç merkezi olarak bilinir. 2018 yılında UNESCO Dünya Mirasları Listesi’ne dahil edilen bu alan, Neolitik dönemin tarihî izlerini yansıtır ve toplamda 20 tapınak olduğu tahmin edilmektedir. Göbeklitepe, tarih ve arkeoloji meraklıları için önemli bir ziyaret noktasıdır.
Balıklı Göl
Şanlıurfa şehir merkezinde bulunan Balıklı Göl’e ulaşım oldukça kolaydır. Şehir merkezinden yaklaşık 5 dakikalık yürüme mesafesindedir ve İpekyol Bulvarı veya D400 kara yolunu kullanarak gidilebilir. Göl, hem doğal güzelliği hem de dini önemi ile öne çıkar. İçindeki balıklar kutsal kabul edilir ve tutulmaz. Efsaneye göre, Hz. İbrahim ateşe atıldığında ateş suya, odunlar ise balığa dönüşmüştür. Bu nedenle balıkların kutsandığına inanılır.
Harran Evleri
Şanlıurfa’nın Harran ilçesine bağlı Teymiye Mahallesi’nde bulunan Harran Evleri, şehir merkezine yaklaşık 50 km uzaklıktadır ve Akçakale Şanlıurfa Yolu/D885/E99 üzerinden özel araçla kolayca ulaşılabilir. Külah kubbeleriyle ünlü bu tarihi yapılar, tuğla ve kerpiç kullanılarak inşa edilmiştir. 1979 yılında sit alanı ilan edilen Harran Evleri, yazın serin, kışın ise sıcak tutma özelliğiyle dikkat çeker. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken bu evler, Şanlıurfa gezinizde görmeniz gereken önemli noktalardan biridir.
Urfa Kalesi
Şanlıurfa’nın Eyyübiye ilçesine bağlı Yakubiye Mahallesi’nde yer alan Urfa Kalesi, şehir merkezine yaklaşık 5 km uzaklıktadır ve İpekyol Bulvarı/D400 kara yolunu kullanarak ulaşılabilir. Hz. İbrahim’in ateşe atıldığı tepe üzerinde bulunan kale, dini açıdan büyük öneme sahiptir. Antik Dönem’de 812-814 yılları arasında Osrhoene tarafından inşa edilmiştir. Yaklaşık 14 m yüksekliğinde iki taş sütunu bulunan kalenin etrafı surlarla çevrilidir ve içinde Bizans ile İslam dönemlerine ait kalıntılar bulunur. Şanlıurfa’nın kültürel simgelerinden biri olan Urfa Kalesi, gezilmesi gereken önemli noktalardandır.
Tek Tek Dağları Milli Parkı
Şanlıurfa’nın Harran ilçesinde yer alan Tek Tek Dağları Milli Parkı, şehir merkezine yaklaşık 66 km uzaklıktadır ve Akçakale Şanlıurfa Yolu/D885/E99 üzerinden özel araçla rahatlıkla ulaşılabilir. Park, zengin doğal güzelliklerinin yanı sıra Roma dönemine ait tarihi kalıntılarıyla da dikkat çeker. Yemyeşil bitki örtüsü ve tarihi yapılarıyla hem doğa hem de tarih tutkunlarına hitap eden bu bölge, kilise, mağara ve manastır gibi birçok önemli yapıyı barındırır. Şanlıurfa gezinizde mutlaka görmeniz gereken yerlerden biridir.
Sipahi Pazarı
Şanlıurfa şehir merkezinde yer alan Sipahi Pazarı, yaklaşık 10 dakikalık mesafede ve İpekyol Bulvarı/D400 üzerinden özel araçla kolayca ulaşılabilir. Şehrin önemli tarihi çarşılarından biri olan Sipahi Pazarı, kilim ve halı çarşısı olarak bilinir ve 30 dükkânıyla hizmet vermektedir. Nahit taşlarından yapılan dükkânlar yazın serin, kışın ise sıcak kalır. Pazarda her sabah saat 10.00’da dükkânlar, bol kazanç için dua edilerek açılır; bu gelenek yaklaşık 400 yıldır devam etmektedir. Sipahi Pazarı’nı ziyaret ederek hem tarihi atmosferi deneyimleyebilir hem de alışveriş yapabilirsiniz.
Tarihi Kapalı Çarşı
Şanlıurfa şehir merkezinde bulunan Tarihi Kapalı Çarşı, yaklaşık 10 dakikalık mesafededir ve İpekyol Bulvarı/D400 üzerinden özel araçla kolayca ulaşılabilir. Osmanlı döneminden kalma bu çarşı, 1562 yılında inşa edilmiştir. Dört kapısı bulunan çarşının batı kapısı Sipahi Pazarı’na, kuzey kapısı Gümrük Hanı’na, güney kapısı Pamukçu Pazarı’na ve asıl kapısı ise Han Çönü Çarşısı’na açılır. Çarşıda yöresel ürünler, kıyafetler ve bakır eşyalar satan pek çok dükkân bulunmaktadır. Tarihi Kapalı Çarşı, hem alışveriş yapmak hem de tarihi atmosferi deneyimlemek için ideal bir mekândır.
Gümrük Hanı
Şanlıurfa şehir merkezinde, yaklaşık 10 dakikalık mesafede yer alan Gümrük Hanı, İpekyol Bulvarı/D400 üzerinden özel araçla kolayca ulaşılabilir. Osmanlı döneminden kalma bu tarihi yapı, Kanuni Sultan Süleyman zamanında Urfa Sancakbeyi Halhallı Behram Paşa tarafından inşa edilmiştir. İki katlı olan han, Urfa taşından yapılmıştır ve içinde alışveriş yapabileceğiniz dükkânlar bulunmaktadır. Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” eserinde “Yetmiş Hanı” olarak bahsedilen Gümrük Hanı, kültür turizmi açısından önemli bir mekândır. Ayrıca, yeme içme ihtiyaçlarınızı karşılayabileceğiniz cafeler de bulunmaktadır. Şanlıurfa ziyaretinizde bu tarihi mekanı mutlaka görmelisiniz.
Şanlıurfa Mutfak Müzesi
Şanlıurfa Mutfak Müzesi, Eyyübiye ilçesi Camikebir Mahallesi’nde, şehir merkezine yaklaşık 4 km uzaklıkta yer almaktadır. İpekyol Bulvarı/D400 üzerinden özel araçla kolayca ulaşılabilir. Müze, beş odadan oluşur ve bölgenin tarihî mutfak aletleri ile geleneksel mutfak kültürünü yansıtan objeleri sergiler. Ayrıca yöresel kıyafetler giymiş cansız mankenler de bulunur. Ev hanımları tarafından verilen yemek kursları ile bölgenin mutfak kültürünü öğrenme fırsatı sunar. Şanlıurfa gezinizde, hem bu kültürel mirası yakından görmek hem de yemek kurslarına katılmak için müzeyi ziyaret edebilirsiniz.
İbrahim Tatlıses Müzik Müzesi
İbrahim Tatlıses Müzik Müzesi, Şanlıurfa’nın Eyyübiye ilçesine bağlı Tepe Mahallesi’nde, şehir merkezine yaklaşık 5 km uzaklıktadır. D400 ve Mevlana Caddesi üzerinden özel araçla ulaşabilirsiniz. 2011 yılında açılan müze, geçmişten günümüze pek çok sanatçının resimlerini, mumdan yapılmış heykellerini, çalgı aletlerini ve fotoğraflarını sergiler. Ayrıca, gezinti sırasında kulaklıkla sanatçıların eserlerini dinleme imkânı sunar. Şanlıurfa gezinizde müzeyi ziyaret ederek müzik tarihine dair önemli bir deneyim yaşayabilirsiniz.
Müslüm Gürses Müzesi
Müslüm Gürses Müzesi, Şanlıurfa’nın Haliliye ilçesinde, Meteoroloji Caddesi üzerinde yer alır ve şehir merkezine yaklaşık 4 dakikalık yürüme mesafesindedir. 2013 yılında açılan müze, ünlü sanatçı Müslüm Gürses’in anısına yapılmıştır. Sanatçının değerli eşyaları, müzik aletleri, kıyafetleri ve kasetleri sergilenir. Ayrıca, müzede Müslüm Gürses’in mumyadan yapılmış heykelini de görebilirsiniz. Şanlıurfa ziyaretinizde, sanatçının anısını yaşatan bu müzeyi gezmeyi unutmayın.
İnik Mağaraları
İnik Mağaraları, Şanlıurfa’nın Hilvan ilçesinin Kırbaşı Mahallesi’nde, şehir merkezine yaklaşık 45 km uzaklıktadır. D885/E99 yolunu kullanarak özel aracınızla kolayca ulaşabilirsiniz. Derin bir vadide konumlanan mağaralar, üç katlı yapısıyla dikkat çeker. Mağara içinde kaya mezarları ve su sarnıçlarını görebilirsiniz. Henüz çok tanınmasa da, bu mağaralar kesinlikle görülmeye değer bir bölge olarak öne çıkmaktadır.
Halfeti Antik Kenti
Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesinde yer alan Halfeti Antik Kenti, şehir merkezine yaklaşık 122 km uzaklıktadır. Adana-Şanlıurfa Otoyolu/O-52/E90 ve Şanlıurfa Halfeti Yolu üzerinden özel aracınızla rahatça ulaşabilirsiniz. Birecik Barajı’nın inşası sırasında su altında kalan antik kent, tarihi yapılarıyla dikkat çeker. Ayrıca, bölgeye özgü siyah güller burada yetişmektedir. Halfeti, Rum Kale, Aziz Nerses Kilisesi ve Norkut Kilisesi gibi önemli tarihi yapılarıyla gezilmesi gereken bir yerdir. Şanlıurfa gezilecek yerler listenize bu bölgeyi mutlaka eklemelisiniz.
Takoran Vadisi
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesine bağlı Baki Köyü’nde bulunan Takoran Vadisi, şehir merkezine yaklaşık 134 km uzaklıktadır. D885/E99 üzerinden özel aracınızla ulaşabilirsiniz. Takoran Vadisi, doğal güzellikleri ve tarihi yapılarıyla dikkat çeker; şelaleler, kanyonlar ve Fırat Nehri’nin etkileyici manzarasına ev sahipliği yapar. Vadi yaklaşık 20 km uzunluğundadır ve Türkiye’nin 3. büyük asma köprüsüne de ev sahipliği yapmaktadır. Şanlıurfa gezilecek yerler listenize bu muazzam doğa harikasını eklemeyi unutmayın.
Karacadağ Kayak Merkezi
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesine bağlı Karabahçe Köyü’nde bulunan Karacadağ Kayak Merkezi, şehir merkezine yaklaşık 150 km uzaklıktadır. E99 üzerinden özel aracınızla ulaşabilirsiniz. Bölgenin tek kayak merkezi olan Karacadağ, yaklaşık 700 metre uzunluğundaki pistiyle hem yerli hem de yabancı turistler tarafından tercih edilmektedir. Kayak sezonu genellikle Kasım ayının sonunda açılır ve yaklaşık 4 ay sürer. Merkezde yeme içme olanakları ve kayak ekipmanı kiralama noktaları da bulunmaktadır. Kış aylarında Şanlıurfa tatilinizde keyifli vakit geçirmek için ideal bir seçenektir.
Fırfırlı Cami
Şanlıurfa şehir merkezinde, Çamlık Caddesi’ne yakın bir konumda yer alan Fırfırlı Cami, yaklaşık 5 dakikalık yürüme mesafesindedir. İlk olarak bir kilise olarak inşa edilen yapı, daha sonra camiye dönüştürülmüştür. Yapımında kesme taş kullanılmıştır ve özellikle köşe kuleleri ile batı bölümündeki taş süslemeleri dikkat çekmektedir. Caminin adı, üzerindeki rüzgârgülüne benzeyen yağı nedeniyle “Fırfırlı” olarak anılmaktadır. Tarihi cami, Şanlıurfa gezilecek yerler listenize eklenmesi gereken önemli bir yapıdır.
Haleplibahçe Mozaik Müzesi
Şanlıurfa şehir merkezinde, İpekyol Bulvarı’na yakın bir konumda bulunan Haleplibahçe Mozaik Müzesi, yaklaşık 5 dakikalık yürüme mesafesindedir. Şanlıurfa Belediyesi’nin altyapı çalışmaları sırasında tesadüfen keşfedilen Roma villaları ve mozaikler üzerine inşa edilen müzede, benzersiz mozaik eserler sergilenmektedir. Özellikle Amazon kraliçelerinin tasvirlerini içeren mozaikler, müzenin öne çıkan parçalarındandır. Şehir için büyük bir öneme sahip olan bu müzeyi, Şanlıurfa gezilecek yerler listenize mutlaka eklemelisiniz.
Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi
Şanlıurfa’nın Eyyübiye ilçesinde, İpekyol Bulvarı’na yakın bir konumda bulunan Şanlıurfa Arkeoloji ve Mozaik Müzesi, şehir merkezine yaklaşık 4 dakikalık yürüme mesafesindedir. 1969 yılında açılan ve 2015’te yeniden faaliyete geçen müze, Türkiye’nin en büyük müzesi olarak öne çıkmaktadır. Yaklaşık 30 bin metrekarelik bir alana sahip olan müzede, Babil, Asur ve Hitit dönemlerine ait 73,800 tarihi eser sergilenmektedir. Müze, ayrıca kazı eğitim alanı, 14 sergi salonu, 33 canlandırma alanı, çocuklar için bir oyun salonu ve bir kafeterya gibi çeşitli olanaklar sunmaktadır. Şanlıurfa gezilecek yerler listenize mutlaka eklemelisiniz.
Bazda Mağaraları
Şanlıurfa’nın Harran ilçesinde, şehir merkezine yaklaşık 67 km uzaklıkta bulunan Bazda Mağaraları, özel aracınızla Akçakale Şanlıurfa Yolu/D885/E99 üzerinden rahatça ulaşılabilir. Yaklaşık 2000 yıllık bir geçmişe sahip olan mağaralar, Roma dönemine tarihlendirilmektedir ve kültür turizmi açısından büyük öneme sahiptir. Aynı zamanda önemli bir taş ocağı olarak bilinen bölgede, Şuayb Şehri ve Harran Surları gibi tarihi yapılar da bulunmaktadır. Şanlıurfa gezilecek yerler listenize Bazda Mağaraları’nı eklemeyi unutmayın.
Şanlıurfa'nın Kendine Özgü Coğrafi ve Tescilli Ürünleri
Şanlıurfa, kendine özgü coğrafi ve tescilli ürünleriyle ünlüdür. Şehir, özellikle zengin tarımsal üretimiyle tanınır. Şanlıurfa’nın en bilinen tescilli ürünlerinden biri, yöresel lezzetlerin başında gelen Şanlıurfa Kebabıdır. Etin baharatlarla harmanlanıp uzun süre pişirilmesiyle hazırlanan bu kebap, hem yerel hem de uluslararası alanda beğenilmektedir. Şanlıurfa’nın diğer önemli ürünleri arasında Urfa Biberi bulunur; bu biber, kurutulup çeşitli yemeklerde kullanılarak kendine has acı ve tatlı bir lezzet sağlar. Şanlıurfa Fıstığı da yöresel ürünler arasında öne çıkar; özellikle tatlılarda ve atıştırmalıklarda kullanılır. Şanlıurfa’nın özgün coğrafi koşulları, bu ürünlerin lezzetini ve kalitesini artıran önemli bir faktördür. Bu ürünler, Şanlıurfa’nın zengin tarımsal ve kültürel mirasını yansıtır.
