Diyarbakır Şehir Rehberi
Tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış, günümüzde hem mimari yapıları hem de kültürel çeşitliliği ile dikkat çeken Diyarbakır, Türkiye’nin en kalabalık 12. şehri olarak 1.820.000 kişilik nüfusa sahiptir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin orta kısmında yer alan şehir, yaz aylarında 46 dereceye kadar çıkan sıcaklıklar nedeniyle düz damlı evleriyle tanınır. Diyarbakır’ın tarihi sokaklarında gezinirken, bazalt taşlarından yapılmış geleneksel evlerle karşılaşabilirsiniz. Bu taşlar, estetik ve dayanıklılığı ile dikkat çekerken, aralarındaki harçlarla da süslenmiştir.
Diyarbakır Tarihi
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve günümüzde de farklı kültürleri barındıran Diyarbakır, yaklaşık 9000 yıllık geçmişiyle dikkat çeker. Şehrin çevresindeki mağaralarda Yontma Taş ve Mezolitik devirlerine ait izler bulunmuştur. Kent merkezinde MÖ 3000 civarında Hitit ve Hurri-Mittani egemenliği yaşanmış, ardından Asurlular, Aramiler, Urartular, İskitler, Medler, Ahamenişler (Persler), Büyük İskender’in komutasındaki Makedonyalılar, Selevkoslar, Partlar, Ermeniler, Roma İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu gibi çeşitli medeniyetler sırasıyla şehre hâkim olmuştur. İslam’ın doğuşundan sonra, Ömer döneminde İslam ordusu Diyarbakır’ı fethetmiş ve Halid bin Velid, şehre giren ilk Müslüman kumandan olmuştur.
Diyarbakır'da Nerede Kalınır?
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve günümüzde zengin kültürel çeşitliliğiyle dikkat çeken Diyarbakır’da konaklama seçenekleri oldukça çeşitlidir. Şehir merkezinde 3, 4 ve 5 yıldızlı modern oteller, konforlu bir konaklama deneyimi sunmaktadır. Otellerin sunduğu hizmetler, olanaklar ve konumlarına göre fiyatlar değişiklik göstermektedir. Diyarbakır’ın kent otelleri, lüks otelleri ve pansiyonları, ziyaretçilere farklı bütçelere ve ihtiyaçlara uygun konaklama alternatifleri sunmaktadır.
Diyarbakır'a Ulaşım
Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve kültürel çeşitliliğiyle öne çıkan Diyarbakır’a ulaşım oldukça kolaydır. Havayolu ile, haftanın hemen her günü düzenlenen tarifeli uçuşlarla Diyarbakır Havalimanı’na ulaşabilirsiniz. Karayolu tercih edenler için, Türkiye’nin dört bir yanından Diyarbakır Otogarı’na otobüs seferleri mevcuttur. Demiryolu ile seyahat etmek isteyenler ise, Diyarbakır Tren İstasyonu’ndan Adana-Elâzığ arasında sefer yapan Fırat Ekspresi ile şehir merkezine ulaşabilirler.
Diyarbakır'da Şehir İçi Ulaşım
Diyarbakır’daki ziyaretçiler şehir içi ulaşımda çeşitli seçeneklerden yararlanabilirler. Yaya olarak şehirde gezebilir, toplu taşıma araçlarını kullanabilirler; otobüs, minibüs, dolmuş ve taksiler bu seçenekler arasında yer alır. Otobüsle seyahat etmeyi tercih edenler, indirimli yolculuk sağlayan DiyarKart otobüs kartını kullanabilirler. Ayrıca, şehirde araç kiralamak da oldukça yaygındır ve ziyaretçilere büyük kolaylık sağlar.
Diyarbakır'da Ne Yenir?
Diyarbakır, tarih boyunca çeşitli kültürlerden etkilenen zengin mutfağıyla dikkat çeker. Şehirde denemeniz gereken lezzetler arasında; karpuz, nardanaşı, duvaklı pilav, pıçık, meftune, ayva kebabı, paluze tatlısı, mahlepli Diyarbakır çöreği, mumbar dolması, patlıcan dizme, cartlak kebabı, kaburga dolması, gevre, ciğer kebabı, serbizer çorbası, pilav üstü tandır, kuzu haşlama, kelle paça, bostana salatası, içli köfte, gözleme, acılı ezme, fıstıklı kadayıf, cevizli burma kadayıf, fıstıklı burma ve elma düzmesi yer almaktadır.
Diyarbakır'da Alışveriş
Diyarbakır’da alışveriş yapmak oldukça keyiflidir. Kuyumculuk, ipekçilik ve bakırcılıkla ünlü şehirde, bilezik, kişniş, gerdanlık ve gümüş işlemeli el sanatı ürünleri büyük ilgi görmektedir. Diyarbakır’dan sevdiklerinize ve kendinize çeşitli hediyeler alabilirsiniz. Şehir merkezinde burma kadayıf, Peynirciler Pazarı’ndan örgü peyniri, Bakırcılar Çarşısı’ndan el emeği güldanlık, ibrik, değişik kaplar, kazanlar, siniler, kildanlar, kapaklı kaplar, sürahiler, semaverler ve şerbetlikler gibi bakır ürünler, ayrıca turistik bölgelerin işlendiği buzdolabı magnetleri ve hasır bilezikler gibi birçok hediye seçeneği mevcuttur.
Diyarbakır'da Gece Hayatı
Diyarbakır’daki gece hayatı oldukça renklidir. Şehirde türkü cafe ve barların yanı sıra, 4-5 yıldızlı otellerde bulunan diskolar da mevcuttur. Yöresel aktivitelerin ön planda olduğu eğlence mekanlarında, özellikle sıra geceleri gibi geleneksel etkinlikler düzenlenmektedir. Bu mekanlarda gece boyunca eğlenebilir, Diyarbakır’ın zengin kültürel atmosferini deneyimleyebilirsiniz.
Diyarbakır'da Gezilecek Yerler
Tarih boyunca pek çok medeniyetten geçiş yapmış, günümüzde halen hem mimari yapı hem de insan olarak farklı kültürleri içinde barındıran turistik bir şehir olan Diyarbakır’da keşfedilecek ve gezip görülecek pek çok yer ve mekân mevcuttur. Mezopotamya ve Anadolu arası geçiş noktasında bulunan Diyarbakır, keşfedilmeye değer tarih kokan bir şehir. Mezopotamya’nın kuzey kısmında bulunan Diyarbakır, Bizans, Asurlular, Romalılar gibi çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmıştır. Tarihi camiler, müzeler, kaleler, köprüler, han ve kervansaray gibi gezginlerin uğrak noktası olabileceği onlarca yer vardır. Bu mekanların kimisi şehir merkezinde kimisi şehir dışında konumlanmaktadır.
Diyarbakır Surları
Oldukça güçlü bir yapıya sahip olan 82 burç ve 4 kapıdan oluşan surlar M.S 4.yy da yapılan Diyarbakır Surları, yüzlerce yıllık geçmişiyle ön plana çıkmayı başarmıştır. Yabancı turistlerin ilgisini çeken surlar her yıl on binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
Hasan Paşa Hanı
Medrese, cami ve kütüphane gibi çeşitli mekanların yer aldığı Hasan Paşa Hanı, pek çok mekâna sahiptir. Yaklaşık 1 kilometrekare genişliğe sahip olan Hasan Paşa Hanı’nda saatlerce vakit geçirmenize olanak sağlanmaktadır.
Kervansaray
Genellikle ticaret yolları üzerinde yer alan kervansarayların restorasyon çalışmalarıyla günümüze kadar ulaştığı bilinmekte olan Kervansaray, Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edildiği bilinmektedir. Yabancı turistler tarafından da dikkat çeken yapının mimarisi de sıklıkla konuşulmaktadır.
Sülüklü Han
Siyah bazalttan yapılan Han, girişinde 5 dilde “1683 yılında Hanilioğlu Mahmut Çelebi ve onun kız kardeşi Atike Hatun tarafından han olarak yaptırılmıştır.” yazan büyük bir kitabe bulunmaktadır. tarihi atmosfer severlerin muhakkak gidip görmesi gereken yerlerden biri olan Sülüklü Han’da menengiç kahvesi de ziyaret edenler tarafından çok tercih edilmektedir
Asur Kalesi
Asur medeniyetine ait olan kale, Asur kral mezarlarını ve birtakım tünelleri içinde barındırmakta ve tünellerin savaş zamanlarında kaçış yolu olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Yabancı turistlerin beğenisini kazanan Asur Kalesi, yaklaşık 25 metre yüksekliğe sahiptir. Sessizce sakin bir bölgede yer alan kalenin herhangi bir giriş kısıtlaması söz konusu değildir.
Meryem Ana Kilisesi
3. yüzyıldan kalma ve Diyarbakır’da Ortodoks Süryanilere ait faal durumda olan kilise, Geç Roma dönemine ait kapısı ve mihrabıyla dikkat çeker. Kilisenin ahşap işçiliği, sütunları, sütun başlıkları, parmakları, kürsüleri ve ikonları ünlüdür. Yüzlerce yıl önce inşa edilmiş olan kilise restorasyon çalışmalarıyla günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Genellikle yaz aylarında ziyaret edilmektedir.
Çayönü Kalıntıları
Çayönü Kalıntıları, günümüzden 9000 yıl öncesi olan Cilalı Taş Devri’ne ait izler taşımaktadır. Diyarbakır Ergani ovasında 1963 yılında ilk bulgularına rastlanan Çayönü kalıntıları, zamanımızda hala rastlanan taş kerpiç evlerin o dönemde de inşa edildiğine rastlanmıştır.
On Gözlü Köprü
Diğer isimleri Silvan, Mervani, Dicle köprüsü olarak anılan köprünün yapımının 6. Yy da kayıtlara geçildiği düşünülmektedir. Her yıl binlerce kişinin ziyaret ettiği tarihi yapılar arasında bulunan On Gözlü Köprü, mimari yapısıyla da dikkat çekmektedir.
Diyarbakır Arkeoloji Müzesi
Diyarbakır’ın ilk müzesi olan Arkeoloji Müzesi, 1934 yılında açılmıştır. Neolitik Çağ’dan itibaren Eski Tunç, Asur, Urartu, Helenistik, Roma, Bizans, Artuklu, Selçuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı devirlerine ait eserler bu müzede sergilenmektedir.
Hevsel Bahçeleri
Doğa ile iç içe olabileceğiniz Hevsel Bahçeleri içerisinde saatlerce vakit geçirmeniz mümkündür. Yılın her günü ziyarete açık olan bahçelerin herhangi bir giriş kısıtlaması uygulaması söz konusu değildir.
Diyarbakır Kalesi
Sur ilçesinde yer alan bu tarihi yapı, İç Kale ve Dış Kale olmak üzere iki bölümden oluşmakta ve Çin Seddi’nin ardından dünyadaki en uzun ve en geniş savunma duvarı olarak kabul edilmektedir. Diyarbakır Kalesi 2015 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak tescillenmiştir.
Şeyhandede Şelalesi
Kamp ve piknik gibi aktiviteler açısından da tercih edebileceğiniz Şeyhandede Şelalesi, doğa ile iç içe olabileceğiniz yerlerden biridir. Fotoğraf çekmek isteyen turistlerin uğrak noktaları arasında bulunan şelalenin dağlık ve engebeli bir bölgede yer aldığı görülmektedir.
Hilar Mağarası
Doğa ile iç içe olmak isteyenlerin tercihi olan Hilar Mağarası, yaklaşık 1 kilometre uzunluğa sahip olan mağaranın dar geçit ve tünellere sahip olduğu görülmektedir. Serinlemek içinde tercih edilen mağaranın fotoğraf çekimleri açısından popülerlik kazandığı bilinmektedir.
Dicle Nehri
Basra Körfezine kadar uzanan nehrin çeşitli aktiviteler açısından da ön plana çıktığı görülmektedir. Nehir kenarında piknik ve kamp gibi aktiviteler gerçekleştirmeniz mümkündür. Yaklaşık 1.900 kilometre uzunluğa sahip olan Dicle Nehri, 375.000 kilometrekarelik havza alanına sahiptir.
Birkleyn Mağaraları
Yabancı turistlerin ilgisini çeken bu mağaraların fotoğraf çekimleri açısından ön plana çıktığı görülen mağara, günübirlik ziyaretler açısından tercih edebileceğiniz, herhangi bir giriş kısıtlaması söz konusu değildir. Araç girişine uygun bir bölgede yer alan mağarayı yılın her günü ziyaret etmeniz mümkündür.
Diyarbakır'ın Kendine Özgü Coğrafi ve Tescilli Ürünleri
Diyarbakır’ın meşhur yemeklerinin yanı sıra tescil almış birçok ürünü bulunmaktadır. Bunlar arasında Armut Tatlısı, Ayvalı Kavurma, Ayvalı Köfte, Babaganuç, Badem Ezmesi, Boğazkere Üzümü, Burma Kadayıfı, Cimili Tatlısı, Ciğer Kebabı, Dalak Dolması, Duvaklı Pilav, Ekşili Dolma, Erikli Yaz Türlüsü, Et Eşkenesi, Gendüme Aşı, Habenisk Çorbası, Hedik Yemeği, Hırçikli Meftune, Kabak Meftunesi, Kaburga Dolması, Karpuz, Kemikli Kebap, Kenger Boranisi, Kengerli Bulgur Pilavı, Kibe Mumbar, Kulak Çorbası, Kuru Dolma, Kürt Mustafa Çorbası, Lebeni, Mastava Aşı, Meyir Çorbası, Nardan Aşı, Pencegoşt Pilavı, Perdeli Ciğer Kebabı, Simindirik Çorbası, Tavuk Eşkenesi, Tirit Yemeği, Örgü Peyniri, Üsküre Kebabı, İncaz Hoşafı, İçli Köfte, Şehriye, Şırdanlı Bastırma, Karacadağ Pirinci ve Çermik Biberi yer almaktadır. Bu lezzetler, Diyarbakır’ın zengin mutfak kültürünü ve bölgesel özelliklerini yansıtır.
