Urfa Keme Boranısı Yemeği
Urfa Keme Boranısı Yemeği / Şanlıurfa Keme Boranısı Yemeği, köftelik ince bulgur, keme mantarı, yörede yetişen İvesi ırkı kuzunun eti, coğrafi işaret tescilli Şanlıurfa Biberi ile Şanlıurfa Sadeyağı / Urfa Yağı kullanılarak yapılan yöresel bir yemektir. Keme mantarı Şanlıurfa ilinde, toprak yüzeyinden 5 ilâ 10 cm derinde doğal olarak yetişen, görünüşüyle patatesi andıran ve yörede “keme mantarı” olarak adlandırılan Terfezya mantarıdır. Keme mantarı, su tutma kapasitesi az olan ve çabuk kuruyan, geçirgen ve kumlu topraklarda sıcaklığın 20 ºC civarında olduğu dönemlerde toprağı kabartıp çatlatarak yerini belli eder.
Biyolojik özelliği itibariyle yörede martın sonu ile en fazla mayıs ayının ilk haftasını kapsayan sürede doğadan toplanır. Keme mantarının sadece doğadan toplanması sebebiyle Urfa Keme Boranısı Yemeği / Şanlıurfa Keme Boranısı Yemeği keme mantarının toplanabildiği ve tazeliğini koruduğu dönemde üretilebilmektedir.
Urfa ağzında ses uyumlu olarak Boranı şeklinde söylenen sözcüğün Farsça Bûrâni’den geldiği, gösteriş ile savurganlığın simgesi olarak anılan Halife Me’mun ile Vezir el-Hasan b. Sehl es-Serahsî’nin kızı Bûrân’ın 825 yılında gerçekleşen muhteşem düğününde pişirilen yemeğin, Bûrân’ın çeyiz olarak getirdiği meşhur incili yeşil halıya benzetilmesinden dolayı boranı adını aldığı rivayet edilmektedir.