Mut Zeytinyağı
Mut ilçesi, Mersin ili zeytin üretiminin %56,22’sini, Türkiye’nin ise %5,64’ünü gerçekleştirmektedir. İlçede önemli tarımsal ürünlerden biri olan zeytinciliğin Mut’taki tarihi oldukça geçmiş yıllara gitmektedir. Hicri 1316 tarihli Salname kayıtlarında, “İlçede aşılanmış olan yabani zeytinlerden gayet nefis zeytin ve zeytinyağı çıkar. İhtiyaçlarından fazlasını çevre ilçelere ve Karaman’a ihraç ederler” ifadeleri yer almaktadır.
Mut ilçesinde Haydar Mahallesinde bulunan ve Kültür ve Turizm Bakanlığının 23.12.2009 tarih ve 5577 sayılı kararı ile 1300 yaşında olduğu tespit edilen zeytin ağacı, anıt ağaç olarak tescil edilmiştir. Mut ilçesinin Geçimli Köyü’nde yapılan arkeolojik kazılarda ana kaya üzerine yapılmış Roma dönemine ait zeytin pres yeri bulunmuştur.
Mersin ilinin merkeze 160 km uzaklıkta Mut ilçesi Toroslar eteğinde, Göksu nehri tarafından parçalanarak oluşan Taşeli platosu üzerinde yer almaktadır. Mut doğudan Silifke, batıdan Ermenek, güneyden Gülnar ve kuzeyden Karaman ili ile çevrilidir. 37. Enlem derecesinde bulunan Mut, İç Anadolu’yu Akdeniz’e bağlayan MersinKaraman arasında bir geçiş noktası olmasından dolayı mikro klima özelliği göstermektedir. Zeytin tarımında zararlı olabilecek hakim kuzey rüzgarlarından korunaklı bir konumda olması yöre zeytinliklerine önemli bir avantaj sağlamaktadır. Akdeniz’in güney kesimlerinden esen nemli ve buğulu rüzgârların, dağlardaki yüksek ve zengin bitki örtüsünün oluşturduğu oksijenle karışarak zeytin ağaçları üzerine gelmesi, zeytinlerde kaliteyi artırmaktadır.
İlçe merkezinin rakımı 300 m olup 200 m ve 700 m rakım arasında kıraç ve sulak alanlarda zeytin üretimi yapılmaktadır. Rakımdan dolayı nem oranı düşük değerlerde (%10-40)seyretmektedir, böylece zararlı haşereler ve mantar/bakteri hastalıkları görülmemektedir. Bundan dolayı da zirai ilaçlama yapılmamaktadır. Zeytin yetiştiriciliğinde tüm dünyanın en büyük sorunları olan zeytin sineği, zeytin güvesi gibi zararlılar ve halkalı leke hastalığı gibi etmenlerin Mut yöresinin iklim şartları sayesinde yörede görülmemesi, Mut yöresinin zeytin yetiştiriciliği açısından önemli bir ayırt edici özelliğidir. Halkalı leke hastalığı Mut yöresinin iklim şartlarında zeytin ağaçlarında enfeksiyon yapamamaktadır. Bu özel durum, yörede organik zeytin ve zeytinyağı üretiminin Türkiye’nin başka hiçbir yerinde mümkün olamayacak kadar kolay ve ekonomik bir şekilde yapılabilmesine olanak sağlamaktadır. Mut yöresi iklim ve toprak yapısı özellikleri bakımından organik zeytinciliğe imkân sağlamaktadır. Nitekim yörede kimyasal kullanmaksızın yapılan üretim ile Mut Türkiye’nin çok önemli organik zeytin üretim alanlarından birisi olmuştur. Organik zeytinyağı tüketiminin ülkemizde ve dünyada her geçen gün yaygınlaşması, Mut yöresinin önümüzdeki yıllarda çok önemli bir organik zeytinyağı üretim merkezi olmasında etkili olması beklenmektedir.
Ağaçların çiçek döneminde iklim koşullarından dolayı soğuk hava ve don gibi olumsuz hava şartları yaşanmadığından meyve rekolte sorunu yaşanmamaktadır. Yıllık toplam yağış değeri 367,6 mm’dir. Yağışlar en fazla kış ve erken ilkbaharda meydana gelmektedir. Ortalama aylık yağış en fazla 74,6 mm ile Ocak ayındadır. En az yağış ise 2,2 mm ile Ağustos ayındadır. En yağışlı mevsimi kış mevsimi olup; yağış miktarı 64,2 mm’dir. En az yağış ise yaz mevsimindedir. Yıllık ortalama sıcaklık değeri 18,l°C’dir. Hava oransal neminin meyve olgunlaşma sezonu boyunca düşük olması, yüksek kalitede ve organik zeytin ve dolayısıyla zeytinyağı üretimini sağlamaktadır.
Mut yöresi topraklarının zeytin yetiştiriciliğine çok uygun kompozisyonda killi-tınlı-kireçli tuzsuz yapıda olması, pH seviyesinin 7-8,5 arasında değişim göstermesi, elde edilen yağların asitlik derecesinin düşük olmasını sağlamaktadır. Akdeniz Toprağı karakterindeki Mut yöresi toprağı “orta / çok fazla kireçli” sınıfında olup, iyi havalanabilen ve geçirgen yapıda olması sayesinde topraktaki oksijen miktarının yüksek olması zeytin ve zeytinyağı kalitesinde üstünlük sağlayan etkiler yapmaktadır.
