Seydiler Kilimi

Coğrafi İşaretler - Muğla

Geçmişi eskiye dayanan Seydiler Kilimi, yörede yaşayan yörüklerin, özgün renk ve motiflerle yaşam şekillerini aktararak dokudukları kilimdir.

Yolluk, seccade, heybe ve benzeri amaçlarla kullanmak üzere dokunan bu kilimlerin en önemli ayırt edici özellikleri; genellikle doğal ve yörede yetişen bitkilerin de kullanılmasıyla elde edilen renkleri, özgün motifleri ve motifli yüzeye geçmeden önce dokunan; bordo-mavi renklerin yanı sıra çok ince çizgi halinde sarı rengin kullanıldığı 6-10 cm eninde etek örgüsüdür.

Seydiler Kiliminde daha çok koyu renkler kullanılır. Seydiler Kiliminde içten dışa doğru büyüyen eşkenar dörtgen şeklinde geometrik motifler yan yana ve üst üste sıralanır. Orta zeminde yer alan eşkenar dörtgen şekillere “farda” ya da  “zini” adı verilir. 
 
Eşkenar dörtgen farklı renklerde dokunmuş ve testere dişi görünümündeki motiflerin birleşmesinden oluşur. Bu motifler “yantır” olarak adlandırılır. Fardanın her iki yanında, uzun ve kısa kenarlarda “koç boynuzu (yarım sındı)”, “koşan köpek” ve “gelin öldüren” gibi motifler bulunur. Uzun kenarlarda yer alan motifler bazı dokumalarda tırnak motiflerinin içerisinde yer alır. Bu kilimler “çift tırnaklı” olarak adlandırılır. Bazı dokumalarda ise tek tırnak motifinin yanında sıralanır. Bu dokumalar da “tek tırnaklı” olarak adlandırılır. Tırnak motifleri ile birlikte kullanılan motifler beyaz zemin üzerine dokunur ve bu bölüm zemin renginden dolayı “ak direk” olarak adlandırılır.
 
Seydiler Kilimi; “üç zinili, çift tırnaklı kilim” şeklinde zeminde yer alan zini sayısına ve iki uzun kenarda sıralanan tırnak motiflerinin tek ya da çift olmasına bağlı olarak tanımlanır. Zini sayısı kilimin büyüklüğüne göre değişir.
 
Zini ya da farda olarak bilinen eşkenar dörtgen şeklindeki desenin merkezinde genellikle “koca bıyık (kurtağzı)” bazılarında da koca bıyık ile beraber “çakmaca (çengel)” motifi yer alır. Bazı örneklerde koca bıyık motifinin alt ve üst kısmında “bukağı” motifi görülür.
 
Kilimin dört tarafını çevreleyen ve içerisinde “tabak (koç boynuzu)” motifinin yer aldığı kısma “karasu” adı verilir, karasudan sonra kısa kenarlarda yer alan ve hesaplı su adı verilen kısımda da yine “tabak (koç boynuzu)” ve eli belinde motifleri bulunur. “Serpmece”, “kıvrım” ve “yassı tabak” gibi yine yöreye özgü bazı motifler de kilim zemininde yer alır.